FORKLİFT SEÇİMİ VE PİYASASI

Forkliftler paletli yükleri çatallarıyla kaldırıp götürmeye, yüklemeye, istiflemeye yarayan, operatörün üzerine binip kullandığı araçlardır. Nadirde olsa özel yükler için çatal yerine ataşman denen aparatlar kullanılır. Forkliftlerin kapasiteleri genellikle 1,5-8 ton olur. 40 tona çıkan özel forkliftlerde vardır. Yükü kaldırma yükseklikleri 3-7m arasındadır. Forkliftler taşıdıkları yükü arkalarında bulunan karşı ağırlıkla dengelerler. Bundan dolayı boyutlarına göre çok ağır, zorlanan ve bakımı hassas makinelerdir. 3 ton yük kaldıran bir forkliftin kendi ağırlığı 4,5 ton, yüklü ağırlığı da 7,5 ton’dur. Aynı zamanda çok yüksek manevra kabiliyetine sahiptirler.  

ÖNEMLİ NOT: İşletmenin ihtiyacına tam cevap verecek bir forklifti seçerken aşağıdaki noktalara dikkat ederek, uygulamayı, yükü, ortamı, zemini yerinde incelemek ve uygun modele karar vermek en doğru yoldur. Bu konuda eğitimli ve tecrübeli satış temsilcilerimiz müşterileri devamlı ziyaret etmekte ve teknik özellikleri dolayısıyla gerekli forklifti saptamaktadırlar.

İşletmeye en uygun forklifti seçerken dikkat edilecek hususlar;

1. Güç tipi
2. Tonaj
3. Asansör, yatay kaydırma
4. Dönme mesafesi - rampa çıkabilme
5. Ataşman
6. Lastik seçimi
7. Vardiya
8. Diğer opsiyonlar ve aksesuarlar

1. GÜÇ TİPİ YÖNÜNDEN FORKLİFTLER 3’E AYRILIR;

A. DİZEL FORKLİFTLER: Dizel yakıt kullanılan bu tipler, en rahat kullanımı olan forkliftlerdir. 24 saat kullanıp, özel yakıtını tamamlayıp yine 24 saat kullanmaya devam edebilirsiniz. Ancak egzost emisyonu sebebiyle kapalı, havalandırması iyi olmayan mekanlarda kullanımı mümkün değildir. Genellikle dış mekanlarda tercih edilir. CLARK’ta 1.5-8 ton arası mevcuttur.

B. AKÜLÜ ELEKTRİKLİ FORKLİFTLER: Aküsünden elde ettiği elektrik enerjisi aracılığıyla çalışan bu tip forkliftler, “0” egzost emisyonu dolayısıyla gıda gibi sektörlerin vazgeçilmezidir.

Dizel kadar bakım maliyeti olmasa da 3-4 yılda bir aküsünün yenilenmesi gereken bu tip forkliftlerde çift vardiya çalışılmak istendiğinde bir de yedek akü bulundurmak gerekecektir.   Zira bu akü yaklaşık olarak 1 vardiya da bitecektir. Şarj süresi ise yaklaşık 8 saat sürecektir. Yedek akü alınması gerekliliği tabiki maliyeti ve işletme giderlerini artıracak bir faktördür. Akülü forkliftle beraber içinde aküsü ve harici redresör (şarj cihazı) gelir. Redresör için monofaze veya trifaze elektrik tesisatı gerekir. Forklift aküleri çok ağır (1-2 ton) ve pahalıdır, (forklift değerinin %25’i gibi). CLARK’ta akülü forkliftler  1,5-3 ton arası mevcuttur. CLARK akülü forkliftleri en yeni ve verimli teknoloji olan AC (alternatif akımlı) motor sistemini kullanır. Bu sayede işletme (bakım) maliyeti ve kullanım süresi bakımından eski teknoloji DC (doğru akım) modellere göre çok büyük avantaj elde edilir.

C. LPG’ Lİ FORKLİFTLER:Motoru normal benzin motoru gibidir. LPG tüp kullanılan bu forkliftler ise egzost emisyonu açısından akülü ve dizel forklift arasında bir noktadadır.
Dizel kadar egzost emisyonu yoktur. Hem dış hem de kısmen iç mekanlarda kullanılacak ise tercih edilir. Ancak yinede toksit egzost çıkışı vardır. LPG tankı olarak normal mutfak tüpleri de kullanılabilir, ancak bu durumda tüpün içindeki gazın %25’i boşaltılamaz (tüp yatık durduğundan). Özel forklift tankı kullanıldığında bu tür bir israf söz konusu olmaz. CLARK’ta 1.5-8 ton arası mevcuttur.

2. TONAJ :Forkliftte seçilecek tonaj müşterinin yüküne ve yükünün boyutlarına bağlıdır. Forklift’in kendi kapasitesi örneğin (3 tonluk forklift dendiğinde) yükün derinliğinin (çatalların girdiği mesafe) 1 m olması üzerine belirlenmiştir. Yani 3 tonluk bir forklift derinliği 1 m olan 3  tonluk bir yükü-paleti kaldırır. Yükün derinliği artarsa forklift’in kapasitesi düşer. Bu teknik özellik broşürdeki diyagramda da belirtilmiştir.  Yine yükün yan boyutları da (genişliğide) kapasiteyi ve dengeyi  etkiler.

Ayrıca yine çok önemli bir noktada forkliftler nominal kapasitelerini 4m’ye kadar kaldırabilirler. 4m’den sonra kapasite yine düşer. 5.5-6m’de yarıya düşebilir. Özel diyagramlarla saptanır.

Müşteriye doğru forklifti önerebilmek için yükünün ağırlığı, boyutları, kaldıracağı yükseklik gibi bilgilerin bilinmesi gerekmektedir. Ancak genel olarak paletli yüklerde palet ağırlığı (tek veya çift paleti kaldırmasına bağlı olarak) forklift tonajını belirler.

CLARK Forkliftlerinin 1.5-8 ton arası modelleri mevcuttur.

3. ASANSÖR-YATAY KAYDIRMA :Forkliftte asansör yüksekliği ve tipi çok kritik bir rol oynar. Asansör yüksekliği çatalın yerden yüksekliği anlamına gelir. Depodaki raf ve istif yüksekliğine göre asansör seçilir.  Bu arada asansör kolonunun (raylarının) kirişlerden, kapılardan  geçebilmesi, tavana çarpması gibi durumlar için min. ve max. asansör yükseklikleri dikkatle kontrol edilmelidir.

Standart asansörler 2 parça, Tripleks asansörler 3 parça halinde yükselirler. Genelde Standart asansörler 3-4m, Tripleks asansörler4-6 m gibidir. Tripleks asansörlerin inmiş yükseklikleri de düşük olduğundan her uygulamaya uygundur. Tripleks asansörlerde ayrıca Free Lift (Serbest Kaldırma) isminde önemli bir özelliği vardır. Bu özellikte asansör rayları yükselmeden çatal 1.5 m kadar yükselebilir Bu da tavanı kısa yerlerde (konteynır gibi) palet üzerine palet istifine olanak verir. Çatal kalksa bile asansör rayı kalkmaz ve tavana çarpmaz.

Asansörler nerdeyse 3m’den 7m’ye kadar yarım metre arayla fabrikaya sipariş edilmesine karşın genelde Standart asansörde 3.3 metre (3300mm) , Triplekste 4.8metre (4800mm) (konteynıra uygun) stokta bulunmaktadır.

Yatay kaydırma sistemi (Side Shifter)  ile çatalların paralelsağa-sola 20cm hidrolik hareketini sağlanır. Bu sayede operatör yükü yerleştirirken, forklifti hareket ettirmeden ince ayar yapabilir. Bu özellik büyük kolaylık sağlar.

4. DÖNME MESAFESİ – RAMPA ÇIKABİLME-: Forkliftlerin çalışma yerlerinde darlıklar-limitler varsa, örneğin raf arası, ,istifleme çizgileri, çok küçük depolar gibi, forkliftlerin dönme ölçülerini de kontrol etmek gereklidir.

Özellikle raflar arası çalışma için  3 tekerlekli forkliftler dizayn edilmiştir. Böylece yaklaşık 3 metrelik raf aralarında dahi çalışma imkanı olur.

Forkliftlerin rampa çıkabilme özellikleri de limitlidir ve broşürlerde belirtilmiştir. Müşterinin rampalarını da mutlaka dikkate almak gereklidir.

5. ATAŞMAN: Forkliftler sadece paletli yükleri değil, bazı özel yükleride (bir büyük  kağıt rulo, bir pamuk balyası gibi) ataşman denen, ön tarafa bağlanan özel aparatlarla istifleyebilirler.

Bu ataşmanlar hidrolik gücü forkliftten alarak yükü sıkarak kaldırma, döndürme gibi özel hareketler yapabilirler. Bu hareketler için forkliftin içine de ek parçalar takmak gerekir (4 Yollu Valf gibi).  Ataşman seçimi özel uzmanlık gerektirir.

6. LASTİKLER Forklift lastikleri müşterinin uygulamasına göre seçilir.
Başlıcaları:
a.Havalı Lastik: Araba lastiği gibidir. Genelde bu tip tercih edilir ve standarttır.
b.Dolgu Lastik: Zeminde hareket, lastiği patlatacak çivi, metal talaşı, vs. gibi yerlerde ya da elektrikli forkliftlerde tercih edilir. 
c.İz Bırakmayan Dolgu Lastik: Bu lastik tipi fren ya da manevralarda yerde lastik izi bırakmaz. Zemin temiz kalır. Bazı fabrikalar özellikle bu konuda hassastır.

7. VARDİYA :Günlük çalışma süresi (vardiya) açısından çok akülü forkliftlerde yedek akü, hatta 2. yedek akünün gereksinimi için önemlidir. Her vardiya için bir aküye ihtiyaç duyulur.

8. OPSİYONLAR-AKSESUARLAR :Forkliftlerde müşteri uygulamalarına ve çevre faktörlerine göre birçok aksesuar-opsiyon  seçilebilir. Bunların bir kısmı fabrikasyon bir kısmı yerli üretim şeklindedir.

Genelde istenenler; kabin, katalitik konvertör (egzost gazını kısmen temizler), konforlu koltuk,geniş çatal taşıyıcı-önlere çift lastik (yanlara doğru geniş yükler için, kereste-profil gibi ), çatal pozisyoner (çatalları hidrolik olarak birbirine yakınlaştırıp-uzaklaştırır.) ‘dir.

2. EL:Forkliftte genelde 2. el’i tavsiye etmeyiz. Kullanıcılar ancak ekonomik ömrünü fazlasıyla doldurmuş (çok masraf çıkartan) forkliftleri 2.el’cilere satar, bu 2. el’cilerde kalıcı olmayan tamirler ve makyajlarla bu makineleri müşteriye sunarlar. Yani arabalarda olduğu gibi forklift model-kasa değişikliğinden dolayı prestij veya konfor gibi sebeplerle 2.el’e düşmez. Ayrıca 2.el’cilerin verdikleri garantilerde çok sağlam olmayabilir.

KİRALAMA:  Uzun dönem kiralama son zamanlarda forklift müşterileri arasında popüler olmuştur. Fakat bizce büyük filo kullanımları için avantaj olabilir. Kiralama ve satın alım fiyatlarını dikkatlice ve çok yönlü karşılaştırmanızı ve bizlere danışmanızı da tavsiye ederiz.

Teknik özelliklerin dışında işletmenin bir markaya ikna olabilmesi için 3 temel unsur vardır;

CLARK ürünleri sağlamlığı ile dünyada seçkin bir yere sahiptir. Sağlamlık, forkliftte bakım giderlerinin düşüklüğü, durma süresinin (bozuk kalma süresi) minimal olması ve çok uzun ömrü ile büyük ekonomi sağlar.

Aynı zamanda CLARK’ ın ilk alım bedeli de aynı kulvardaki rakiplerine göre çok caziptir.

Eski olumsuz deneyimlerinden dolayı çoğu müşterinin  önem verdiği kriterlerin başında servis gelmektedir. Şirketimiz 60 yıllık CLARK temsilciliği ve servisi ile temsilcilikleri sıkça değişen sektördeki diğer firmalardan çok daha güvenilir bir yere sahiptir.